صداسنج چیست؟

دستگاه صداسنج 

صداسنج وسیله ای جهت اندازه گیری سطح سر و صدا در انواع دستگاه تراز سنج صوت (SLM= Sound Level Meter)، صداسنج ISLM از نوع جمع شونده (Integrating Sound Level Meter) صدا سنج با آنالیز فرکانسی و دوزیمتر (Dosimeter) می باشند. SLM تراز فشار صوتي لحظه اي را در يك موقعيت خاص مي دهد.

صداسنج شامل میكروفن، مدار الكتریكی و نشانگر می باشد. میكروفن تغییرات جریی فشار هوا ناشی از صدا را گرفته و آن ها را به پیام های الكتریكی تبدیل می كند. این پیام ها توسط مدار الكتریكی تغییر یافته و در نهایت به صورت تراز صوتی بر مبنای دسی بل نشان داده می شود.اندازه گیری سطح سر و صدا و مواجهه کارگران با آن یکی از مهم ترین بخش های برنامه حفاظت شنوایی و کنترل صدا (hearing conservation and noise control program) است. با اطلاعات حاصل از اندازه گیری سطح سر و صدا در محیط کار می توان محل های پر سر و صدا، افراد در معرض آلودگی صوتی و نیز مکان هایی که نیاز به اندازه گیری بیشتر مانند آنالیز سروصدا دارد را شناسایی کرد.

براي اندازه گيري ، صداسنج را در امتداد بازو در ارتفاع گوش قرار ميدهيم. در بيشتر صداسنج ها ،موقعيت ميكروفن نسبت به منبع صوت چندان مهم نيست.
در دستورالعمل دستگاه در مود چگونگي قرار گرفتن ميكروفن توضيح داده شده است. صداسنج را بايد قبل و بعد از هر بار استفاده كاليبره كرد. در دستورالعمل دستگاه نحوه كاليبراسيون شرحداده شده است.
در بيشتر صداسنج ها ميزان صدا در وضعيت پاسخ سريع و كند قابل اندازه گيري است.
ميزان پاسخ دهي: مدت زماني است كه دستگاه قبل از نمايش تراز صوت روي صفحه توانايي محاسبه ميانگين را دارد .(پاسخ دهي كند و تند)
اندازه گيري تراز صوتي محيط كار بايد در وضعيت پاسخ كند انجام گيرد.
صداسنج نوع دوم براي اندازه گيري در صنعت طراحي شده است. صداسنج نوع اول در كارهاي مهندسي ، آزمايشگاهي و تحقيقاتي به كار مي رود و گران تر و دقيق تر است.
هيچ گونه صداسنجي با دقت كمتر از صداسنج نوع دوم نبايد جهت اندازه گيري صداي محيط به كار رود .
آناليزور يا فيلتر وزني كه در صداسنج ها موجود است با كليد روشن و خاموش به كار مي افتد. برخي از صداسنج هاي نوع دوم فقط در وضعيت (A) اندازه گيري مي كند . بدين معني كه فيلتر آناليزور A دائما در وضعيت روشن مي باشد.
يك صداسنج معمولي (SLM) فقط صداي لحظه اي را اندازه گيري مي كند و براي محيط هاي كاري با تراز صداي يكنواخت منسب مي باشد. اما در محيط هاي كاري با صداي ضربه اي و غير يكنواخت و دوره اي ، استفاده از صداسنج  معمولي جهت تعيين ميانگين تماس فردي  با صدا در يك شيفت كاري اشتباه مي باشد.

انواع تراز سنج های صوت (SLM)

صدا سنج ها را بر اساس استاندارد IEC 61672-1:2002 و بر حسب میزان دقت شان به دو دسته کلی کلاس 1و 2 تقسیم می کنند. صداسنج کلاس یک دقیق تر از نوع کلاس دو می باشد.
تراز سنج های کلاس یک: این نوع تراز سنج ها بسیار دقیق بوده و دارای بالاترین کیفیت و کمترین خطا می باشند و در مباحث مهندسی آکوستیک، کارهای آزمایشگاهی و تحقیقاتی بکار می رود.
تراز سنج های کلاس دو: این نوع صداسنج ها برای اندازه گیری در صدا در محیط های کاری و صنایع قابل استفاده می باشند که نسبت به نوع اول دقت کمتری دارند. هیچ گونه صدا سنجی با دقت کمتر از صدا سنج نوع دوم نباید جهت اندازه گیری صدای محیط کار بکار رود.
یک صدا سنج معمولی (SLM) فقط صدای لحظه ای را اندازه گیری می کند و برای محیط های کاری با تراز صدای یکنواخت مناسب می باشد. اما در محیط های کاری با صدای ضربه ای، غیر یکنواخت و متغیر، استفاده از صدا سنج معمولی جهت تعیین میانگین مواجهه فردی با سرو صدا در یک شیفت کاری صحیح نمی باشد. بهترین روش اندازه گیری میزان مواجهه فردی استفاده از دوزیمتر صدا می باشد.

1-تراز سنج صوت (SLM=Sound Level Meter)
این دستگاه برای اندازه گیری تراز فشار صوت طراحی شده است. هرچند که قابلیت و توانایی ترازسنج های صوتی متنوع است اما به طور کلی هر تراز سنج صوت حداقل دارای یک میکروفون، مدارهای الکترونیکی و صفحه نمایش می باشد. SLM تراز فشار صوت را در یک لحظه در یک موقعیت خاص اندازه گیری می کند.
برای اندازه گیری صدا با استفاده از تراز سنج صوت، صدا سنج را در امتداد بازو در ارتفاع گوش افرادی که در معرض سروصدا هستند قرار دهید. در بیشتر صدا سنج ها، موقعیت میکروفون نسبت به منبع صوت چندان اهمیت ندارد. در دستورالعمل مربوط به هر دستگاه در مورد چگونگی قرار گرفتن میکروفون توضیح داده شده است. صدا سنج را باید قبل و بعد از هر بار استفاده کالیبره کرد. در دستورالعمل دستگاه نحوه کالیبراسیون شرح داده شده است.
در بیشتر صدا سنج ها میزان صدا در وضعیت پاسخ سریع (Fast) یا کند (Slow) قابل اندازه گیری است.
میزان پاسخ دهی، مدت زمانی است که دستگاه قبل از نمایش تراز صوت روی صفحه توانایی محاسبه میانگین را دارد. عموما اندازه گیری تراز صوتی محیط کار در وضعیت پاسخ کند (Slow) انجام می گیرد.

2- صدا سنج از نوع جمع شونده (ISLM= Integrating Sound Level Meter)
این دستگاه شبیه دزیمتر می باشد و تراز معادل مواجهه صوت را در یک دوره زمانی اندازه گیری می کند. البته، این دستگاه میزان مواجهه فرد با صدا را مشخص نمی کند زیرا مثل SLM دستی می باشد و امکان اتصال به بدن را ندارد.
ISLM تراز معادل صدا را در موقعیت خاص اندازه گیری می کند حتی اگر تراز صدا مرتباً تغییر کند، این دستگاه یک عدد بعنوان تراز معادل صوت را نشان می دهد.

3-دزیمتر صدا (Dosimeter)
در اندازه گیری و ارزیابی میزان مواجهه کارگر با صدای محیط کار دقیق ترین روش دوزیمتری است. دستگاه دزیمتر صدا، کوچک، سبک و قابل اتصال به فرد می باشد. (به کمر فرد متصل می شود) و میکروفون آن به یقه در نزدیکی گوش متصل می گردد. چون در این روش کلیه زمان های مواجهه کارگر با ترازهای مختلف در طول شیفت محاسبه و با استفاده از تراز معادل دوز دریافتی کارگر در یک شیفت کاری اندازه گیری می شود، این روش برای بررسی میزان مواجهه فرد در طول یک شیفت بسیار دقیق می باشد. برخی منابع به جای کلمه دوزیمتر از دستگاه سنجش مواجهه فردی استفاده کرده اند.

صدا سنج آنالیزور دار

کاربرد صدا سنج آنالیزور دار چیست؟ انواع صداسنج؟ صوت سنج چیست؟ دسیبل سنج؟فرکانس های موجود در اصوات؟ آنالیزور صوت؟

برای سنجش حجم صوت می توان از صدا سنج معمول استفاده کرد ولی برای آنالیز فرکانس صوت باید از تجهیزاتی استفاده کرد بنام آنالیزور صوت. این تجهیزات میزان صوت را بر حسب فرکانس به کاربر نشان می دهند.

همچنین در انتخاب یک صدا سنج به موارد زیر توجه فرمایید:

دقت اندازه گیری
• محدوده فرکانس
• دامنه دینامیک
• محدوده اندازه گیری صوت
شبکه های اندازه گیری :A,B,C,D,Lin
• زمان اندازه گیری
• نوع دستی و اتوماتیک
• نوع نمایشگر و دقت آن
• قابلیت اتصال به کامپیوتر و ذخیره اطلاعات